Klik hier voor grote afbeelding (met gegevens)
Refectiekamer van Maria van Pallaes,   
Nieuwegracht 205 te Utrecht


Wie de Nieuwegracht afloopt, ervaart aan het eind het hoekpand van de Agnietenstraat als een bescheiden gebouw. Wie uit de laatst genoemde straat komt, geniet van het zicht op de fraaie, maar zeer bescheiden kameren van Maria van Pallaes. De refectiekamer ervan op de hoek, komt dan wel wat fors en onbescheiden over. Deze 'eetzaal' voor de regenten geeft een standsverschil aan, dat ook herkenbaar is in de 'bescheidenheid' die vermeld staat op de forse stichtingssteen boven de ingang. Maria van Pallaes wilde kennelijk in luidruchtige stilte goed doen. Ook het schilderij dat ze liet maken als schoorsteenstuk voor de eetzaal (het is nu in het Centraal Museum), laat zien hoe ze de minvermogenden bedeelde. Maar laten we niet te snel oordelen vanuit onze eigen tijd: dankzij de liefdadigheid van de gegoede stand kon menigeen overleven, want uitkeringen door de overheid waren er echt niet in 1651.
De ingang ligt pontificaal achter een aantal treden die het oorspronkelijke tweezijdige bordes vervangt. Rechts en links beschermen de mooiste vensterkooien van Utrecht de vensters. Het is grappig hoe in de hal de samengestelde balklaag aangepast is aan de gérende voorgevel. De kelderkeuken ligt, half verdiept, onder de eigenlijke refectiekamer. Het schilddak met vijf dakschilden, droeg een zeer monumentale schoorsteen.
Evenals de rest van deze voormalige fundatie is de refectiekamer nu bezit van het Utrechts Monumentenfonds.




Tekst: Jean Penders, 05-2006. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders